Organizacja pozarządowa z tradycjami
Poprzednikiem Polskiego Towarzystwa Mieszkaniowego było założone w 1929 r. Polskie Towarzystwo Reformy Mieszkaniowej. Powstało ono z inicjatywy działaczy zainteresowanych społecznym budownictwem mieszkaniowym. Wśród członków dominowali architekci, samorządowcy, urbaniści, reprezentanci miast i organizacji społecznych.
Celem głównym Towarzystwa była praca na rzecz złagodzenia skutków głodu mieszkaniowego i zabezpieczenia przyzwoitych warunków zamieszkania dla warstw nisko i średnio zarabiających, a także kształtowanie nowoczesnej urbanizacji.
Wśród podstawowych form i metod działania Towarzystwa wyróżnić należy:
– prowadzenie prac naukowo-badawczych, dotyczących m.in. sytuacji mieszkaniowej, wysokości czynszów, zdolności kredytowej społeczeństwa, rozwiązań projektowych i urbanistycznych. Wyniki tych prac były natychmiast dostarczane zainteresowanym organizacjom i instytucjom oraz publikowane w serii wydawnictw własnych „Biblioteka PTRM” oraz upowszechniane w czasopiśmie „Dom, Osiedle, Mieszkanie”. Wiązano teorię z praktyką: na każdym zebraniu sprawozdawczym PTRM obok spraw organizacyjnych prezentowano referaty i doniesienia naukowe.
– działalność popularyzatorską poprzez organizację wystaw tematycznych np. „Najmniejsze mieszkanie”, „Tani dom własny”.
– systematyczne kierowanie do rządu memoriałów (z jednoczesną ich publikacją) dotyczących podstawowych spraw mieszkalnictwa, a przede wszystkim zwiększenia rozmiarów budownictwa i ułatwień w sferze jego kredytowania.
– współudział w organizacji Pierwszego Polskiego Kongresu Mieszkaniowego zakończonego rezolucją wskazującą rządowi propozycję konkretnych działań w obszarze mieszkalnictwa.
– prowadzenie poradnictwa organizacyjno-prawnego i technicznego dla osób budujących domy jednorodzinne we własnym zakresie.
Towarzystwo inicjowało współdziałanie różnych środowisk i organizacji m.in. spółdzielczości mieszkaniowej, Towarzystwa Osiedli Robotniczych, samorządów miejskich. W okresie okupacji w warunkach konspiracyjnych pracowano nad koncepcją powojennego budownictwa mieszkaniowego m.in. przygotowano szczegółowy plan rozbudowy Warszawy. Po wojnie w latach 1945-1949 pracę rozpoczęto od odbudowy zbiorów bibliotecznych i tworzenia zaplecza badawczego.
W 1949 r. PTRM zostało zlikwidowane. Idea jego reaktywowania odżyła pod koniec lat siedemdziesiątych; jej promotorem był Centralny Związek Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego we współdziałaniu z szerokim kręgiem naukowców i praktyków związanych z mieszkalnictwem. Doprowadzono do spotkania organizacyjnego, które odbyło się w grudniu 1981 r. w siedzibie CZSBM. W obradach, którym przewodniczył prof. Edward Kuminek, uczestniczyło kilkadziesiąt osób. Niestety dalsze prace przerwało wprowadzenie stanu wojennego.